W codziennej działalności przedsiębiorcy mogą spotkać się z różnymi propozycjami, które na pierwszy rzut oka wydają się korzystne. Jedną z takich sytuacji jest sugestia dostawcy, aby wystawić kilka faktur tego samego dnia na transakcję, której wartość przekracza 15 tys. zł, przy czym każda z tych faktur dokumentuje kwoty poniżej tej granicy. Cel? Uniknięcie obowiązku dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego. Choć może to wydawać się niewielkim obejściem przepisów, takie działanie jest niezgodne z polskim prawem i niesie ze sobą poważne konsekwencje.
Dlaczego dzielenie transakcji to problem?
Zgodnie z ustawą z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, wszelkie transakcje pomiędzy firmami, których wartość przekracza 15 tys. zł (lub równowartość tej kwoty w obcej walucie), muszą być realizowane za pośrednictwem rachunku płatniczego. Zgoda na sztuczny podział jednej transakcji na mniejsze, by obejść ten wymóg, jest naruszeniem prawa. Często zdarza się, że dostawcy proponują taki podział, sugerując, że mniejsze faktury są bardziej wygodne lub szybciej można je rozliczyć. Jednak taka praktyka może prowadzić do poważnych problemów.
Płatność gotówką – pułapki i ryzyka
Podobnie niezgodne z prawem jest przyjmowanie gotówki za transakcje przekraczające wartość 15 tys. zł. W niektórych przypadkach dostawcy oferują rabaty za płatności gotówkowe, co może wydawać się korzystne dla nabywcy. Jednak takie działanie nie tylko łamie prawo, ale również znacząco zwiększa ryzyko związane z transakcją.
Płatność gotówkowa w takich sytuacjach utrudnia identyfikację stron transakcji, co może mieć poważne konsekwencje w przypadku sporu z dostawcą. W razie problemów z jakością towaru lub opóźnień w dostawie, brak dokumentacji przelewów bankowych może znacząco utrudnić dochodzenie roszczeń. Gotówka nie zostawia śladów w systemach bankowych, co znacznie komplikuje proces dochodzenia swoich praw w przypadku konfliktu z dostawcą.
Co mówi prawo?
Zgodnie z ustawą Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2019 poz. 1292 z późn. zm.), wszelkie transakcje przekraczające wartość 15 tys. zł muszą być realizowane bezgotówkowo, za pośrednictwem rachunku płatniczego. Zasada ta została wprowadzona, aby zwiększyć przejrzystość transakcji i ułatwić kontrolę nad obiegiem pieniędzy w gospodarce. Naruszenie tych przepisów może skutkować sankcjami prawnymi, a także narażać przedsiębiorcę na dodatkowe kontrole podatkowe.
Jakie mogą być konsekwencje?
Przede wszystkim, zgoda na sztuczny podział transakcji może być uznana za próbę obejścia prawa, co może prowadzić do odpowiedzialności karno-skarbowej. Dodatkowo, płatności gotówkowe powyżej 15 tys. zł są jednym z czynników, które mogą zwrócić uwagę organów podatkowych na twoją firmę, zwiększając ryzyko kontroli.
Dla nabywcy takie działania mogą też oznaczać większe ryzyko w przyszłości – w przypadku problemów z towarem lub jego jakością, udowodnienie dokonania transakcji gotówkowej może być trudne. Z kolei brak odpowiednich dowodów wpłaty bankowej może znacznie skomplikować sytuację w razie konieczności dochodzenia swoich praw przed sądem.
Jak się zabezpieczyć?
W biznesie zawsze warto działać zgodnie z literą prawa. Oto kilka praktycznych wskazówek, które pomogą ci uniknąć ryzyka:
- Nie zgadzaj się na sztuczny podział transakcji – jeśli dostawca sugeruje wystawienie kilku faktur na jedną transakcję, aby uniknąć płatności bezgotówkowej, stanowczo odmów.
- Unikaj płatności gotówkowych – transakcje o wartości powyżej 15 tys. zł powinny zawsze odbywać się za pośrednictwem rachunku bankowego, nawet jeśli oferowany jest rabat za płatność gotówką.
- Dokumentuj wszystkie transakcje – staraj się, aby każdy zakup był odpowiednio udokumentowany za pomocą faktur i potwierdzeń przelewów, co ułatwi ci obronę swoich praw w przypadku sporu z dostawcą.
- Konsultuj się z ekspertem – w przypadku wątpliwości, zawsze warto skonsultować transakcję z doradcą podatkowym lub prawnikiem, który pomoże ocenić ryzyko i zapewnić zgodność z przepisami.
Podsumowanie
Zachowanie zgodności z przepisami w obszarze transakcji handlowych jest kluczowe dla każdego przedsiębiorcy. Zgoda na podział transakcji lub płatności gotówkowe wbrew przepisom może prowadzić do poważnych problemów prawnych i finansowych. Działanie zgodnie z literą prawa nie tylko minimalizuje ryzyko kar, ale również buduje wiarygodność firmy na rynku. Pamiętaj – bezpieczeństwo transakcji to fundament zdrowych relacji biznesowych.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2019 poz. 1292 z późn. zm.).
Przeczytaj więcej na stronie Ministerstwa Finansów.
